W projekcie stosujemy trzy rodzaje metod, na które składają się następujące rodzaje działalności badawczej:
Prace terenowe
Pierwsza część badań polega na szczegółowym opisie głazów narzutowych i weryfikacji ich przydatności do datowania metodą izotopu 10Be. Rozpoznaniu podlegają w szczególności:
Zweryfikowane głazy są opróbowywane specjalnym próbnikiem ręcznym, który umożliwia odspojenie niewielkich płatów skały z ich górnej powierzchni. Z każdego głazu uzyskujemy ok. 200 g skały zawierającej kwarc do dalszych analiz laboratoryjnych.
Analizy laboratoryjne
Preparatyka próbek jest prowadzona przez V.R. Rinterknechta oraz laboratorium LN2C w CEREGE (Francja). Pomiary aktywności izotopu 10Be są wykonywane w akceleratorze ASTER w CEREGE. Dane są kalibrowane zgodnie ze standardowym materiałem wzorcowym 4325 Narodowego Instytutu Standardów i Technologii przy zastosowaniu ustalonego stosunku 10Be/9Be (2,79±0,03)×10-11 (Nishiizumi i in. 2007) oraz okresu połowicznego rozpadu 10Be (1,36±0,07)×10-6 lat (Chmeleff i in. 2010, Korschinek i in. 2010). Kalkulacja błędu analitycznego (podanego jako 1 sigma) zawiera 0,5% niepewność oszacowaną na podstawie długoterminowych pomiarów materiału wzorcowego, niepewność statystyczną zliczeń aktywności 10Be w spektrometrze (1 sigma) oraz niepewność związaną z chemiczną i analityczną czystością materiału.
Analiza danych
Kalkulacja wieku ekspozycji eratyków na podstawie koncentracji 10Be w kwarcu jest oparta o założoną dawkę roczną. Uzywamy najbardziej aktualnej dawki rocznej 10Be (Borchers i in. 2016). Odpowiednie skalowanie wyników związane z szerokością i długością geograficzną miejsc poboru próbek oraz poprawki związane z miąższością próbki, erozją, nachyleniem powierzchni głazu, są brane pod uwagę podczas kalkulacji wieków 10Be.
Uzyskane wieki 10Be podlegają odpowiedniej obróbce statystycznej, tj. analizie rozkładu wyników uzyskanych dla poszczególnych stref morfostratygraficznych. Czynniki wpływające na zróżnicowanie wyników są równiez analizowane w celu identyfikacji wpływu niepewności analitycznej i geologicznej. Statystyczne opracowanie uzyskaych wyników jest niezbędne do uzyskania wiarygodnej chronologii 10Be deglacjacji.
Uzyskane wieki 10Be podlegają odpowiedniej obróbce statystycznej, tj. analizie rozkładu wyników uzyskanych dla poszczególnych stref morfostratygraficznych. Czynniki wpływające na zróżnicowanie wyników są równiez analizowane w celu identyfikacji wpływu niepewności analitycznej i geologicznej. Statystyczne opracowanie uzyskaych wyników jest niezbędne do uzyskania wiarygodnej chronologii 10Be deglacjacji.
Opis głazu w terenie.
Opróbowanie głazu próbnikiem ręcznym.
Literatura:
Borchers B., Marrero S., Balco G., Caffee M., Goehring B., Lifton N., Nishiizumi K., Philips F., Schaefer J., Stone J. 2016, Geological calibration of spallation production rates in the CRONUS-Earth project. Quaternary Geochronology 31, 188-198.
Chmeleff J., von Blanckenburg F., Kossert K., Jakob D. 2010, Determination of the 10Be half-life by multicollector ICPMS and liquid scintillation counting. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research Section B: Beam Interactions with Materials and Atoms 268, 192-199.
Korschinek G., Bergmaier A., Faestermann T., Gerstmann U.C., Knie K., Rugel G., Wallner A., Dillmann I., Dollinger G., von Gostomski C.L. 2010, A new value for the half-life of 10Be by Heavy-Ion Elastic Recoil Detection and liquid scintillation counting. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research Section B: Beam Interactions with Materials and Atoms 268, 187-191.
Nishiizumi K., Imamura M., Caffee M.W., Southon J.R., Finkel R.C., McAninch J. 2007, Absolute calibration of 10Be AMS Standards. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research B 258, 403-413.
Borchers B., Marrero S., Balco G., Caffee M., Goehring B., Lifton N., Nishiizumi K., Philips F., Schaefer J., Stone J. 2016, Geological calibration of spallation production rates in the CRONUS-Earth project. Quaternary Geochronology 31, 188-198.
Chmeleff J., von Blanckenburg F., Kossert K., Jakob D. 2010, Determination of the 10Be half-life by multicollector ICPMS and liquid scintillation counting. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research Section B: Beam Interactions with Materials and Atoms 268, 192-199.
Korschinek G., Bergmaier A., Faestermann T., Gerstmann U.C., Knie K., Rugel G., Wallner A., Dillmann I., Dollinger G., von Gostomski C.L. 2010, A new value for the half-life of 10Be by Heavy-Ion Elastic Recoil Detection and liquid scintillation counting. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research Section B: Beam Interactions with Materials and Atoms 268, 187-191.
Nishiizumi K., Imamura M., Caffee M.W., Southon J.R., Finkel R.C., McAninch J. 2007, Absolute calibration of 10Be AMS Standards. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research B 258, 403-413.
Recesja ostatniego lądolodu skandynawskiego w Polsce w świetle datowania głazów narzutowych metodą izotopu kosmogenicznego 10Be (DatErr)
