Projekt „DatErr” oferuje nową chronologię bezwzględną (10Be) dla recesji ostatniego lądolodu skandynawskiego w północno-zachodniej Polsce. Nowe wieki 10Be interpretowane razem z istniejącymi datami kosmogenicznymi oraz innego typu chronologiami (14C, OSL) umożliwią zbudowanie całościowej chronologii recesji południowego sektora ostatniego lądolodu skandynawskiego. Dlatego projekt „DatErr” zaowocuje:
1. Pierwszym bezpośrednim datowaniem maksymalnego zasięgu ostatniego lądolodu w Polsce.
2. Uzyskaniem pierwszych wieków 10Be datujących fazę poznańską ostatniego zlodowacenia w Polsce.
3. Nowymi wiekami 10Be dla moren pomorskich pomiędzy obszarem lobu odry a północno-wschodnią
Polską.
4. Pierwszą kompletną chronologią 10Be recesji ostatniego lądolodu skandynawskiego od okresu jego
maksymalnego zasięgu do ostatecznej deglacjacji Polski północno-zachodniej.
5. Kalkulacją tempa recesji ostatniego lądolodu dla trzech południkowych transektów wzdłuż lobu
wisły, lobu odry oraz pomiędzy nimi na podstawie nowych i istniejących dat 10Be.
6. Wypełnieniem luki pomiędzy zachodnią i wschodnią częścią obszaru perybałtyckiego w dostępności
wieków 10Be i 36Cl recesji ostatniego lądolodu skandynawskiego.
Nowa chronologia razem z istniejącymi danymi geochronologicznymi umożliwi rekonstrukcję zaniku południowego sektora ostatniego lądolodu skandynawskiego oraz przeanalizowanie jego dynamiki na tle dostępnych danych paleoklimatycznych (np. rdzenie lodowe, osady jeziorne). Zagadnienia te są istotne ze względu na zrozumienie zachowania się lądolodów w warunkach ocieplenia klimatycznego. Współczesne lądolody (grenlandzki i antarktyczny) obecnie mają wciąż kontakt ze środowiskiem morskim, ale w warunkach ocieplania klimatu najprawdopodobniej wkrótce ich krawędzie będą zlokalizowane w całości na lądzie. Wtedy powstanie pytanie jak tego typu lądolody reagują na ocieplenie i istotne będzie znalezienie dobrej analogii, jaką może być ostatni lądolód skandynawski.
1. Pierwszym bezpośrednim datowaniem maksymalnego zasięgu ostatniego lądolodu w Polsce.
2. Uzyskaniem pierwszych wieków 10Be datujących fazę poznańską ostatniego zlodowacenia w Polsce.
3. Nowymi wiekami 10Be dla moren pomorskich pomiędzy obszarem lobu odry a północno-wschodnią
Polską.
4. Pierwszą kompletną chronologią 10Be recesji ostatniego lądolodu skandynawskiego od okresu jego
maksymalnego zasięgu do ostatecznej deglacjacji Polski północno-zachodniej.
5. Kalkulacją tempa recesji ostatniego lądolodu dla trzech południkowych transektów wzdłuż lobu
wisły, lobu odry oraz pomiędzy nimi na podstawie nowych i istniejących dat 10Be.
6. Wypełnieniem luki pomiędzy zachodnią i wschodnią częścią obszaru perybałtyckiego w dostępności
wieków 10Be i 36Cl recesji ostatniego lądolodu skandynawskiego.
Nowa chronologia razem z istniejącymi danymi geochronologicznymi umożliwi rekonstrukcję zaniku południowego sektora ostatniego lądolodu skandynawskiego oraz przeanalizowanie jego dynamiki na tle dostępnych danych paleoklimatycznych (np. rdzenie lodowe, osady jeziorne). Zagadnienia te są istotne ze względu na zrozumienie zachowania się lądolodów w warunkach ocieplenia klimatycznego. Współczesne lądolody (grenlandzki i antarktyczny) obecnie mają wciąż kontakt ze środowiskiem morskim, ale w warunkach ocieplania klimatu najprawdopodobniej wkrótce ich krawędzie będą zlokalizowane w całości na lądzie. Wtedy powstanie pytanie jak tego typu lądolody reagują na ocieplenie i istotne będzie znalezienie dobrej analogii, jaką może być ostatni lądolód skandynawski.
Krzywa tlenowa (stosunek izotopu 18O do 16O) dla okresu maksymalnego zasięgu ostatniego lądolodu skandynawskiego i jego recesji w NW Polsce (~25-13 ka) skonstruowana na podstawie rdzenia lodowego NGRIP. Czerwone strzałki wskazują na epizody niewielkich ociepleń występujące pomiędzy DO1 i DO2 (Dansgaard-Oeschger events), które mogą potencjalnie odpowiadać okresom wzmożonej recesjii lądolodu skandynawskiego. Wartości izotopów są wyrażone w ‰ zgodnie z Vienna Standard Mean Ocean Water (V-SMOW). Źródło: Nord Greenland Ice Core Project members (2004) oraz http://www.ncdc.noaa.gov.
Recesja ostatniego lądolodu skandynawskiego w Polsce w świetle datowania głazów narzutowych metodą izotopu kosmogenicznego 10Be (DatErr)
